www.socjologia.xmc.pl

*** Rozumiejąc społeczeństwo, zgłębiając tajniki ludzkich interakcji, socjologia to droga do pełniejszego zrozumienia świata. ***

👍 Ład Społeczny

Przejawy ładu społecznego

  • 1. ograniczanie indywidualnej spontaniczności
  • 2. komplementarność działań ludzkich
  • 3. przewidywalność ludzkich zachowań
  • 4. spójność norm wyznaczających porządek społeczny
  • 5. ciągłość życia społecznego
Ład Społeczny - Socjologia

Stanisław Ossowski – Koncepcje ładu społecznego:

Istnieją trzy podstawowe typy zachowania zbiorowego

  • 1. Członkowie zbiorowości zachowują się zgodnie z normami i wzorami utrwalanymi przez tradycję. Są to zachowania bezrefleksyjne.
  • 2. Zachowania ludzi są rezultatem wzajemnego oddziaływania różnych ośrodków decyzji (jednostkowych i zbiorowych). Ma to miejsce w systemach wysoce zindywidualizowanych
  • 3. Zachowania, którymi kieruje jeden ośrodek decyzyjny. Są to zachowania podporządkowane.
    Trzem typom zachowań idealnych odpowiadają kolejno trzy koncepcje ładu społecznego:
  • 1. Ład przedstawień zbiorowych – życie oparte jest na konformizmach, uregulowane przez tradycyjne zbiory charakterystyczne dla zbiorowości wiejskich i społeczeństw pierwotnych.
  • 2. Ład policentryczny – równowaga społeczna osiągana jest automatycznie; w sposób automatyczny dopasowują się indywidualne obyczaje. Charakterystyczny dla leseferyzmu.
  • 3. Ład monocentryczny – życie społeczne uregulowane jest przez centralne ośrodki decyzyjne; charakterystyczny dla biurokracji w której istnieje hierarchia stanowisk. Interferencja decyzji jest (teoretycznie) całkowicie wykluczona.

Bezinterferencyjny proces decyzyjny
Interferencja wielu ośrodków decyzji


Działania nieskoordynowane przez jeden wspólny ośrodek decyzyjny

  • – ład przedstawień zbiorowych
  • – ład policentryczny


Działania skoordynowane przez jeden wspólny ośrodek decyzyjny

  • – ład monocentryczny
  • – ład porozumień zbiorowych

Ład porozumień zbiorowych – współdziałanie zorganizowane.
Koncepcja Ossowskiego umożliwia rozważania nad powiązaniami politycznymi i ekonomicznymi oraz między życiem społecznym i politycznym.

Dezorganizacja


Dezorganizacja może być opisywana w sposób obiektywny i subiektywny.
Obiektywny wymiar dezorganizacji (wymiar społeczny):

  • – przestępczość
  • – narkomania
  • – lekomania
  • – alkoholizm
  • – samobójstwa
  • – choroby psychiczne
  • – seksualne schorzenia dewiacyjne

Subiektywny wymiar dezorganizacji (wymiar psychologiczny)

Przekonania – np. bezsilności, gniewu, anomii, izolacji kulturowej i społecznej, samowyobcowania.

  • – odczucia
  • – oczekiwania

Poczucie bezsilności – jednostka uważa, ze skutki jej działań nie zależą od jej zachowania. Jednostka uważa, że nie ma wpływu na to, co się dookoła niej dzieje.
Poczucie bezsensu – jednostka nie posiada nawet minimum jasności do podejmowania decyzji.
Poczucie anomii – aby osiągnąć zamierzone cele, jednostka musi postąpić w sposób społecznie nieakceptowany.
Poczucie izolacji kulturowej i społecznej – przekonanie o wyobcowaniu ze społeczeństwa.
Poczucie samowyobcowania – brak możliwości samorealizacji, wyrażany w kategoriach deprecjacji.

Termin „społeczeństwo” można definiować przez:
– łączność przestrzenną, biologiczną, ekonomiczną
– więź społeczną, czyli zbiorowość.

Społeczeństwo dzieli się na zbiorowości. W tradycji socjologicznej pojęcie grupy społecznej rozumiane jest szerzej, aniżeli w innych dziedzinach nauk społecznych, i najczęściej utożsamiane jest ze zbiorowością. Jan Szczepański odgranicza zbiorowość i grupę, czyni zbiorowość pojęciem szerszym od grupy społecznej.

Charakterystyczne cechy grupy społecznej

  • – trwałość
  • – identyfikacja
  • – mechanizmy rekrutacji
  • – cele i dążenia
  • – statusy i role
  • – mechanizmy kontroli społecznej

U Szczepańskiego grupa społeczna jest pewnym typem zbiorowości

  • Agregat społeczny – ogół jednostek posiadających jakąś wspólną cechę, wyróżnioną przez obserwatora zewnętrznego.
  • Zbiór społeczny – nie ma więzi między jednostkami wchodzącymi w skład zbioru.
  • Kategoria społeczna – zbiór wyróżniony na podstawie cech ważnych dla życia społecznego – np. płeć, wiek, zawód. Tak samo jak zbiór społeczny, kategoria społeczna nie jest połączona żadną więzią społeczną.

Zbiorowość społeczna – dowolne skupienie ludzi, w którym wykształciła się i utrzymuje (chociaż przez krótki czas) więź społeczna.