WWW.SOCJOLOGIA.XMC.PL

Człowiek jest istotą społeczną. Nie może istnieć poza społeczeństwem – jest odbiciem wychowującego go społeczeństwa. Człowiek powinien podporządkowywać się „interesowi społecznemu”. Socjalizacja – w znaczeniu węższym jest procesem dotyczącym dzieci, dotyczy kształtowania według pewnego wzoru.

Socjalizacja – wychowanie + działania nieintencjonalne.

Socjalizacja przebiega w dwóch zasadniczych etapach:

1) Pierwotna – kształtuje podstawowe elementy osobowości człowieka. Wyraża się ona poprzez:
Umiejętność kontroli popędów i potrzeb oraz zaspokajanie ich w sposób społecznie akceptowany.
Uczenie się odgrywania ról społecznych – umiejętność wchodzenia w interakcje społeczne.
Wyrażanie emocji i sposobów postrzegania świata
Umiejętność wykonywania określonych czynności i posługiwania się przedmiotami.
Internalizacja wartości, norm i celów powszechnie obowiązujących w danej kulturze. (G. Mead – Teoria socjalizacji)

George Mead: „znaczący inni”- jednostki wprowadzające człowieka w świat społeczny. Przekazują świat przez pryzmat własnych doświadczeń i miejsca w strukturze społecznej. Socjalizacja pierwotna rozgrywa się w atmosferze silnych emocjonalnie związków (są to przecież związki typu rodzic – opiekun – dziecko). Socjalizacja pierwotna opiera się na uczeniu się, naśladownictwie i identyfikacji. Identyfikacja jest warunkiem koniecznym internalizacji.

1) W socjalizacji pierwotnej mamy do czynienia ze stopniowym abstrahowaniem świadomości od „znaczących innych”. Do etapu tzw. „uogólnionego innego”- czyli norm, ról „w ogóle” – od „ja” przedmiotowego do „ja” podmiotowego. Wiąże się on ściśle z internalizacją języka. Socjalizacja pierwotna kończy się wraz z wykształceniem się tożsamości jednostki.

2) Socjalizacja wtórna – nigdy nie jest całkowita i nigdy się nie kończy. Jest nabywaniem wiedzy związanej z rolami. Podstawowym mechanizmem jest tutaj mechanizm uczenia się.

– ukryte znaczenia
– słownictwo
– schematy motywacyjne i interpretacyjne

Analizując proces socjalizacji, analizujemy jednocześnie procesy kształtowania się i rozwoju osobowości ludzkiej.

Alternacja – powtórzenie socjalizacji pierwotnej, związane jest z przemianą świata wewnętrznego, przedefiniowanie osobowości. (Czasem się to zdarza…)

Socjalizacja w innych naukach społecznych

Psychologia humanistyczna
Socjalizacja to rozwój indywiduum społecznego poprzez transakcje (interakcje) z innymi ludźmi i wzorami społecznymi. Transakcja polega na przekazywaniu komunikatów między nadawcą i odbiorcą, sprzężenie zwrotne. Celem socjalizacji zgodnie z koncepcją poznawczą psychologii jest wyposażenie jednostki w tożsamość społeczną.

[Czytaj Więcej …]

Socjologia to nauka o zależnościach społecznych. Przedmiotem jej zainteresowania są zjawiska tworzenia się różnych form życia zbiorowego, struktury tych zbiorowości, zjawiska i procesy zachodzące w tych zbiorowościach wynikające z wzajemnego oddziaływania: ich siły skupiające i rozbijające zbiorowości oraz zmiany w nich zachodzące. Z makrospołecznego punktu widzenia to nauka o prawach rozwoju i prawach struktury. Prawa struktury zasady przejścia między różnymi typami społeczeństw, ich elementy składowe i wzajemne powiązania między ich elementami.

Elementy składowe społeczeństwa:
– warstwy
– klasy (chłopstwo, inteligencja)
– kategorie społeczno – zawodowe

Rozwój społeczny – różnicowanie się (coraz większe) podłoża społecznego. Człowiek może jednocześnie należeć do wielu grup społecznych.

Socjologia potoczna, a naukowa

Socjologia potoczna

– Jednostkowa wiedza i doświadczenie
– Nieweryfikowalna
– Intuicyjna
– Stereotypowa (łatwe recepty)
– Socjologia naukowa

Oparta na badaniach
– Weryfikowalna
– Przyjęta w ramach dyscypliny
– krytyczna

Pytania socjologii:

1. pytania o fakty (faktografia)
2. pytania porównawcze
3. pytania historyczne
4. pytania teoretyczne – próba interpretacji faktów, hipotetyczne wyjaśnianie rzeczywistości.

Style uprawiania socjologii – człowiek w rzeczywistości społecznej
Wyróżniamy dwa rodzaje elementów zachowań ludzkich:
zamierzone – np. szkoła; celem jest nauka i wychowanie. Szkoła spełnia również rolę czynnika opóźniającego wchodzenie młodzieży na rynek pracy.
niezamierzone – powielanie nierówności społecznych.
Większość zdarzeń społecznych dokonuje się wskutek niezamierzonych działań człowieka. Socjologia zatem musi zwracać uwagę na przypadkowe, niezamierzone konsekwencje tych działań.
Statyka i dynamika społeczna:
Statyka społeczna – to inaczej reprodukcja społeczna, czyli trwanie społeczeństwa w czasie.
Dynamika społeczna – to społeczna transformacja, czyli zmiany społeczeństwa w czasie.

Refleksja socjologiczna zmierza do oddzielenia opinii ludzi od rzeczywistości – opinie mogą być adekwatne, ale mogą być również fałszywe. Relacja między opiniami, a rzeczywistością jest niezwykle złożona; np. ideologia może stać się opinią, a ta następnie rzeczywistością.
Struktura, a działanie

System działań i oddziaływań składa się na system społeczny. Są one ustrukturalizowane. Strukturalizacja to regularności życia społecznego. Struktury są odwzorowaniem systemu społecznego.

Wyobraźnia socjologiczna
Dużą rolę odgrywa tutaj znaczenie wyobraźni socjologicznej. Rozwijanie tej wyobraźni to odwoływanie się do wymiaru: antropologicznego – pozwala on widzieć zróżnicowanie form życia społecznego w różnych miejscach. historycznego – widzimy różnicę między „dziś”, a przeszłością.

Czy socjologia jest nauką?
Socjologia zalicza się do nauk społecznych. Czym zatem jest nauka? Nauka to refleksja, która stosuje metody naukowe, odwołuje się do teorii, logicznie ocenia argumenty. Celem jest stawianie hipotez i ich weryfikacja. Czy jest to dyscyplina podobna do nauk przyrodniczych? Czy socjologia jest w stanie osiągnąć taką precyzję, jaką oferują nauki fizyczne?