👍 Ład Społeczny
Przejawy ładu społecznego:
1. ograniczanie indywidualnej spontaniczności
2. komplementarność działań ludzkich
3. przewidywalność ludzkich zachowań
4. spójność norm wyznaczających porządek społeczny
5. ciągłość życia społecznego
Stanisław Ossowski – Koncepcje ładu społecznego:
Istnieją trzy podstawowe typy zachowania zbiorowego:
1. Członkowie zbiorowości zachowują się zgodnie z normami i wzorami utrwalanymi przez tradycję. Są to zachowania bezrefleksyjne.
2. Zachowania ludzi są rezultatem wzajemnego oddziaływania różnych ośrodków decyzji (jednostkowych i zbiorowych). Ma to miejsce w systemach wysoce zindywidualizowanych
3. Zachowania, którymi kieruje jeden ośrodek decyzyjny. Są to zachowania podporządkowane.
Trzem typom zachowań idealnych odpowiadają kolejno trzy koncepcje ładu społecznego:
1. Ład przedstawień zbiorowych – życie oparte jest na konformizmach, uregulowane przez tradycyjne zbiory charakterystyczne dla zbiorowości wiejskich i społeczeństw pierwotnych.
2. Ład policentryczny – równowaga społeczna osiągana jest automatycznie; w sposób automatyczny dopasowują się indywidualne obyczaje. Charakterystyczny dla leseferyzmu.
3. Ład monocentryczny – życie społeczne uregulowane jest przez centralne ośrodki decyzyjne; charakterystyczny dla biurokracji w której istnieje hierarchia stanowisk. Interferencja decyzji jest (teoretycznie) całkowicie wykluczona.
Bezinterferencyjny proces decyzyjny
Interferencja wielu ośrodków decyzji
Działania nieskoordynowane przez jeden wspólny ośrodek decyzyjny
– ład przedstawień zbiorowych
– ład policentryczny
Działania skoordynowane przez jeden wspólny ośrodek decyzyjny
– ład monocentryczny
– ład porozumień zbiorowych
Ład porozumień zbiorowych – współdziałanie zorganizowane.
Koncepcja Ossowskiego umożliwia rozważania nad powiązaniami politycznymi i ekonomicznymi oraz między życiem społecznym i politycznym.
Dezorganizacja:
Dezorganizacja może być opisywana w sposób obiektywny i subiektywny.
Obiektywny wymiar dezorganizacji (wymiar społeczny):
– przestępczość
– narkomania
– lekomania
– alkoholizm
– samobójstwa
– choroby psychiczne
– seksualne schorzenia dewiacyjne
Subiektywny wymiar dezorganizacji (wymiar psychologiczny):
Przekonania – np. bezsilności, gniewu, anomii, izolacji kulturowej i społecznej, samowyobcowania.
– odczucia
– oczekiwania
Poczucie bezsilności – jednostka uważa, ze skutki jej działań nie zależą od jej zachowania. Jednostka uważa, że nie ma wpływu na to, co się dookoła niej dzieje.
Poczucie bezsensu – jednostka nie posiada nawet minimum jasności do podejmowania decyzji.
Poczucie anomii – aby osiągnąć zamierzone cele, jednostka musi postąpić w sposób społecznie nieakceptowany.
Poczucie izolacji kulturowej i społecznej – przekonanie o wyobcowaniu ze społeczeństwa.
Poczucie samowyobcowania – brak możliwości samorealizacji, wyrażany w kategoriach deprecjacji.
Termin „społeczeństwo” można definiować przez:
– łączność przestrzenną, biologiczną, ekonomiczną
– więź społeczną, czyli zbiorowość.
Społeczeństwo dzieli się na zbiorowości. W tradycji socjologicznej pojęcie grupy społecznej rozumiane jest szerzej, aniżeli w innych dziedzinach nauk społecznych, i najczęściej utożsamiane jest ze zbiorowością. Jan Szczepański odgranicza zbiorowość i grupę, czyni zbiorowość pojęciem szerszym od grupy społecznej.
Charakterystyczne cechy grupy społecznej:
– trwałość
– identyfikacja
– mechanizmy rekrutacji
– cele i dążenia
– statusy i role
– mechanizmy kontroli społecznej
U Szczepańskiego grupa społeczna jest pewnym typem zbiorowości
Agregat społeczny – ogół jednostek posiadających jakąś wspólną cechę, wyróżnioną przez obserwatora zewnętrznego.
Zbiór społeczny – nie ma więzi między jednostkami wchodzącymi w skład zbioru.
Kategoria społeczna – zbiór wyróżniony na podstawie cech ważnych dla życia społecznego – np. płeć, wiek, zawód. Tak samo jak zbiór społeczny, kategoria społeczna nie jest połączona żadną więzią społeczną.
Zbiorowość społeczna – dowolne skupienie ludzi, w którym wykształciła się i utrzymuje (chociaż przez krótki czas) więź społeczna.
Kategoria : Socjologia
Tagi : Cechy, Cechy grupy społecznej, Grupa społeczna, Ład monocentryczny, Przejawy ładu społecznego Jan Szczepański, Rodzaje, Społeczeństwo, Stanisław Ossowski
